بررسی هیستومورفومتریک اثرات اسید رتینوئیک بر گلبول قرمز و پلاکت خون جنین موش سفید بزرگ آزمایشگاهی

سابقه و هدف : اسید رتینوئیک نوع ترانس دارای اثرات مفید و زیان بار است که به نوع کاربرد آن بستگی دارد . هدف این مطالعه بررسی اثرات تزریقی آن در دوران آبستنی بر گلبول قرمز و پلاکت خون محیطی جنین موش سفید بزرگ آزمایشگاهی است. مواد و روش ها : موش های سفید آزمایشگاهی ماده سه ماهه از نژاد ویستار به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند و به مدت یک شب در مجاورت جنس نر قرار گرفتند. سپس با مشاهده پلاک واژینال و تهیه اسمیر واژن روز صفر حاملگی تعیین گردید. به حیوانات گروه آزمایش داروی all-trans-retinoic acid (atra) در محلول الکل و روغن ذرت به نسبت 1 به 9 و به گروه کنترل فقط محلول الکل و روغن در روز دهم حاملگی از طریق دهان خورانده شد. در روز هیجدهم حاملگی پس از بی هوشی حیوانات، با عمل سزارین، شکم را باز کرده و از ناحیه قلب جنین ها (23سر از هر گروه) نمونه های خونی، در حالی که هنوز ارتباط خونی آن ها با جفت و مادر ادامه داشت به وسیله لوله های موئینه هپارینه، گرفته شده و رنگ آمیزی (گیمسا) شدند. سپس با استفاده از فتوویدئومیکروسکوپ (بزرگ نمائی 100 × برای ابعاد و 40 × برای شمارش) مجهز به گراتیکول صفحه شطرنجی شمارش سلولی انجام گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از t-test و در سطح معنی دار (0٥/0p<) انجام شد. یافته ها: میانگین تعداد گلبول قرمز در گروه آزمایش (03/4 ±8/216) به طور معنی داری (000١/0p<) کم تر از گروه کنترل (80/4 ± 17/242) بود. همچنین میانگین تعداد پلاکت در گروه آزمایش (64/0 ± 2/ 11) به طور معنی داری کم تر از گروه کنترل (7/0 ± 17/13) عدد بود. نهایتاً تفاوت معنی داری بین میانگین قطر گلبول قرمز در گروه آزمایش (08/0 ± 16/6) و کنترل (11/0 ± 9/5 ) وجود نداشت. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان گفت که تزریق اسید رتینوئیک (all-trans) در دوران حاملگی احتمالاً از طریق تداخل در تمایز و تکثیر پیش سازهای سلول ها، موجب کاهش تعداد آن ها شده است.